အေျဖမွန္ အျမန္ေရြး၊ ပညာသင္ဆု ဘယ္မေ၀း ၂

ကိန္းျပည့္ X ႏွင့္ Y တုိ႕၏ ေျမွာက္လဒ္ XY တြင္ပါ၀င္ေသာ ဂဏန္းမ်ား၏ ပကတိ တန္ဖုိးမ်ားကို ဂဏန္း တစ္လံုးတည္း ရသည္အထိ ေပါင္းလုိက္ေသာ ေပါင္းလဒ္သည္ ကိန္းျပည့္ X တြင္္ ပါ၀င္ေသာ ဂဏန္းမ်ား၏ ပကတိ တန္ဖုိးမ်ားကို ဂဏန္း တစ္လံုးတည္း ရသည္အထိ ေပါင္းလုိက္ေသာ ေပါင္းလဒ္ႏွင့္ က်န္ကိန္းျပည့္ Y တြင္္ ပါ၀င္ေသာ ဂဏန္းမ်ား၏ ပကတိ တန္ဖုိးမ်ားကို ဂဏန္း တစ္လံုးတည္း ရသည္အထိ ေပါင္းလုိက္ေသာ ေပါင္းလဒ္တုိ႕ ေျမွာက္လဒ္ႏွင့္ တူညီေၾကာင္း အေျဖမွန္ အျမန္ေရြး ပညာသင္ဆု ဘယ္မေ၀း ၁ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ယခု ၄င္း ဂုဏ္သတၱိ မွန္ကန္ေၾကာင္း သက္ေသျပမည္ ျဖစ္သည္။

သက္ေသျပရန္။ ေပးထားေသာ ကိန္းျပည့္တစ္ခု Z = z₀ × 10⁰ + z₁ × 10¹ + z₂ × 10² + … + z_n × 10ⁿ အတြက္

မွီခ်က္ f(Z) = f(z₀ + z₁ + z₂ + … + z_n) if z₀ + z₁ + z₂ + … + z_n > 9;

f(Z) = z₀ + z₁ + z₂ + … + z_n otherwise ျဖစ္ပါေစ။ f(XY) = f(f(X).f(Y)) ျဖစ္သည္။

သက္ေသျပခ်က္။

အစားသီ၀ရီ (Theory of Division a.k.a Procedure of Division) အရ မည္သည့္ကိန္းျပည့္ Z ကုိမဆုိ Z = pq + r ပံုစံနဲ႕ ေဖၚျပႏုိင္ပါတယ္ (Z၊ p၊ q ႏွင့္ r တုိ႕သည္ ကိန္းျပည့္မ်ားျဖစ္၍ r သည္ q ထက္အၿမဲငယ္သည္)။ အဲဒီမွာ q = 9 လုိ႕ ထားလုိက္ရင္ မည္သည့္ ကိန္းျပည့္ Z ကုိမဆုိ Z = 9p + r အျဖစ္ ေရးႏုိင္ပါတယ္။ (အဲဒီ p နဲ႕ r ဟာ Z ကုိ q နဲ႕စားလုိ႕ရတဲ့ စားလဒ္နဲ႕ စားၾကြင္းျဖစ္ၿပီး r သည္ 9 ထက္အၿမဲငယ္ေၾကာင္း သတိျပဳပါ။) အဲဒီေတာ့ ကိန္းျပည့္ Z = 9p + r တုိင္းဟာ 9 နဲ႕ စားရင္ p ရၿပီး r ၾကြင္းပါတယ္။

ကိန္းျပည့္ Z မွာပါတဲ့ ဂဏန္းေတြရဲ႕ မူလတန္ဖုိးေတြအားလံုး ကိန္းတစ္လံုးထဲျဖစ္ေအာင္ ေပါင္းတဲ့ ရလဒ္ f(Z) ဟာ အဲဒီကိန္းျပည့္ Z ကုိ 9 နဲ႕စားလုိ႕ရတဲ့ စားၾကြင္း (Z mod 9) နဲ႕ တူပါတယ္ (9 ခုၾကြင္း သက္ေသျပခ်က္တြင္ သက္ေသျပၿပီး)။ ဥပမာ၊ 834 ကုိ ေပါင္းၾကည့္မယ္ဆုိရင္ 8 + 3 + 4 = 15; 1 + 5 = 6 ရၿပီးေတာ့ 834 ကုိ 9 နဲ႕ စားမယ္ဆုိရင္ (စားလဒ္က 92) စားၾကြင္းက 6 ရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ f(Z) = Z mod 9.

X = 9a + b ၊ Y = 9c + d ျဖစ္ပါေစ။

XY = (9a + b)(9c + d)

ညီမွ်ျခင္း၏ လက္ယာဘက္ျခမ္းမွာ …

f(XY) = f((9a + b)(9c + d))

= f(81ac + 9ad + 9bc + bd)

= (81ac + 9ad + 9bc + bd) mod 9

သုိ႕ေသာ္ 81ac mod 9 = 0; 9ad mod 9 = 0; 9bc mod 9 = 0 ျဖစ္သျဖင့္

f(XY) = (81ac + 9ad + 9bc + bd) mod 9 = bd mod 9

ညီမွ်ျခင္း၏ လက္၀ဲဘက္ျခမ္းမွာ …

f(f(X).f(Y)) = f(f(9a + b).f(9c + d))

= f(bd) = bd mod 9

ညီမွ်ျခင္း၏ လက္၀ဲဘက္ျခမ္းႏွင့္ လက္ယာဘက္ျခမ္းတုိ႕ တူညီၾကသျဖင့္ f(XY) = f(f(X).f(Y)) ျဖစ္ပါသည္။